Pielęgniarki i pielęgniarze to bez wątpienia największa medyczna grupa zawodowa, która odgrywa kluczową rolę w opiece zdrowotnej. Bez nich nie funkcjonowałyby szpitale czy przychodnie, lecz ich praca jest nie tylko ważna i wymagająca, bo jednocześnie pełna wyzwań. Oto 5 największych wyzwań, z jakimi borykają się pielęgniarki i pielęgniarze na co dzień.
1. Częsty brak zasobów i środków ochrony osobistej
Pandemia Covid-19 pokazała, że jednym z największych wyzwań, z jakimi borykają się pielęgniarki i pielęgniarze, był brak zasobów kadrowych i środków ochrony osobistej. W tym trudnym czasie, jaki doświadczył cały świat, pielęgniarki na całym świecie często musiały zmagać się z brakiem maseczek, rękawiczek czy kombinezonów ochronnych, co stwarzało ryzyko bezpośredniego zagrożenia zdrowia i życia, ale również konieczność izolacji od ich rodzin. Środki ochronne często sponsorowały firmy, a nawet zwyczajni ludzie, którzy z wdzięczności za ciężką pracę pielęgniarek i pielęgniarzy, kupowali ów środki z własnych oszczędności. Braki na rynkach światowych, zmuszały do intensywnych poszukiwań deficytowego towaru, zakupy robione były w pośpiechu i chaotycznie. Nie gwarantowały zakupu środków ochrony indywidualnej dobrej jakości, spełniających normy, zabezpieczających personel i pacjentów przed rozprzestrzenianiem się zakażeń, niekiedy nie posiadały nawet atestu. A przecież zgodnie z art. 237(6) Kodeksu Pracy, pracodawca zobowiązany jest dostarczyć pracownikowi, nieodpłatnie, niezbędne dla jego stanowiska pracy środki ochrony indywidualnej (odzież ochronną), której zadaniem będzie zabezpieczanie pracownika przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników zewnętrznych.
2. Wymagająca praca zmianowa, często ponad normę
Zawód pielęgniarski w ostatnich latach przechodzi widoczny kryzys. Coraz mniej osób z kierunkowym wykształceniem chce pracować w publicznej ochronie zdrowia. Dzieje się tak, ponieważ pielęgniarki i pielęgniarze często pracują w warunkach wysokiego obciążenia pracą w systemie zmianowym, co stanowi ogromne obciążenie dla organizmu. Rozregulowanie zegara biologicznego na przykład, może prowadzić do poważnych chorób układu krążenia, zaburzenia gospodarki hormonalnej, co zwiększa ryzyko wystąpienia cukrzycy, chorób nowotworowych piersi, tarczycy, dróg rodnych oraz może spowodować zaburzenia ze strony sfery psychicznej – depresji, lęków, co z kolei może wpływać na relacje rodzinne. W Polsce nikt nie pilnuje zdrowia pielęgniarek pracujących w systemie zmianowym, lekarze medycyny pracy nie mają żadnych wytycznych do rozszerzonych badań, więc personel musi sam zadbać o swoje zdrowie. System opieki zdrowotnej powinien jednak zdecydowanie zadbać o zdrowie obecnych, a także zaczynających pracę w tym zawodzie pielęgniarek, przyznając prawo do urlopu zdrowotnego, do którego np. prawo mają nauczyciele. Bez tych zmian trudno będzie zachęcić do pozostania w zawodzie obecnie pracującym pielęgniarkom oraz pozyskać nowych pracowników.
3. Kompleksowa opieka nad pacjentami
Opieka nad pacjentami jest coraz bardziej złożona i oznacza wszelkie działania zmierzające do poprawy stanu zdrowia pacjenta, w tym postępowanie diagnostyczne, lecznicze, pielęgnacyjne i rehabilitacyjne. Pielęgniarki i pielęgniarze przejmują coraz więcej obowiązków i muszą aktualizować wiedzę z wdrażanych nowych i skomplikowanych procedur medycznych. Wymaga to od nich już nie tylko zaawansowanej wiedzy medycznej, która pozwoli na prawidłowe i szybkie reakcje, ale również obejmuje główne działania zespołu terapeutycznego i określa jakie działania zamierza podjąć lekarz we współpracy z pielęgniarką, fizjoterapeutą, farmakologiem klinicznym, psychologiem, dietetykiem i innymi pracownikami medycznymi adekwatnie do potrzeb. Tu niezbędne są umiejętności interpersonalne i komunikacyjne, aby móc skutecznie komunikować się członkami zespołu terapeutycznego oraz z pacjentami i ich rodzinami.
4. Wymagający pacjenci
Nie jest tajemnicą, że pielęgniarki i pielęgniarze mają do czynienia z całym przekrojem społeczeństwa. Nie wszyscy ludzie są kulturalni, a nawet mili pacjenci, cierpiąc, potrafią dać się we znaki. Do grona szczególnie wymagających pacjentów zaliczają się również osoby z chorobami psychicznymi, osoby starsze czy pacjenci z chorobami przewlekłymi, którzy wymagają stałej opieki i wsparcia. Wymagający i nie zawsze doceniający ciężką pracę pacjenci, często są więc źródłem stresu i frustracji dla pielęgniarek, co z pewnością zostawia ślad na psychice pielęgniarek i położnych, którzy szczególnie w początkowych latach kariery, muszą nauczyć się jak radzić sobie z tak stresującymi sytuacjami.
5. Brak uznania, niskie wynagrodzenie, dyskryminacja zawodowa
Polskie prawo nie dba o grupę zawodową pielęgniarek i pielęgniarzy. Pokazuje to zwłaszcza nowelizacja ustawy, która weszła w życie 1 lipca 2022 roku. Nieprecyzyjne zapisy ustawy spowodowały dowolność w jej interpretacji przez pracodawców. I tak część z nich od 1 lipca przestała wymagać na stanowisku pracy pielęgniarek wyższego wykształcenia II stopnia i specjalizacji oraz pozbawili je wzrostu wynagrodzenia zasadniczego, przypisanego grupie drugiej. Zbyt duże różnice w wynagrodzeniach pomiędzy poszczególnymi grupami spowodowały, że poszkodowani są też pielęgniarki i pielęgniarze z grupy 5 i 6, którzy otrzymują zbyt niskie wynagrodzenie za swoją pracę. To prowadzi do frustracji, braku motywacji w pracy, a także do odejścia z zawodu. Niesprawiedliwa struktura wynagrodzeń w grupie pielęgniarek i położnych oraz pozbawianie należnego im wynagrodzenia to również czynniki, które przyczyniają się do braku zainteresowania młodych ludzi tym zawodem.
Piękny zawód, który ratuje życie
Choć pielęgniarki i pielęgniarze to grupa zawodowa, wystawiona na liczne wyzwania i stres, zawód ten jest jednym z piękniejszych, w aspekcie altruistycznym. Ratowanie ludzkiego życia jest czymś niezwykłym i godnym największego uznania, dlatego warto pamiętać o trudach, jakie muszą podjąć pracownicy ochrony zdrowia i wykazać wyrozumiałość zarówno dla innych.
